Αντιμέτωποι με την αύξηση των ορίων ηλικίας είναι όσοι εργαζόμενοι στον
ευρύτερο δημόσιο τομέα δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το
τέλος του 2010. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως -σε αντίθεση με το Δημόσιο-
το συνταξιοδοτικό δικαίωμα «κλειδώνει» τόσο με τα απαιτούμενα έτη
ασφάλισης όσο και με το όριο ηλικίας.
«Τυχεροί» είναι όσοι ασφαλίστηκαν πριν από το 1983, οι οποίοι δεν επηρεάζονται από τις ανατροπές στα όρια ηλικίας. Μεταβατικό στάδιο εφαρμόζεται για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του έτους, ενώ νέες ανατροπές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης έρχονται από το 2013.
Οπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργασιακού και ασφαλιστικού δικαίου: από τις μεγαλύτερες αλλαγές που έχουν εφαρμοστεί στη δομή του ασφαλιστικού συστήματος την τελευταία πενταετία ήταν η ενοποίηση των Ταμείων των πρώην ΔΕΚΟ στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και η ένταξη με τον τρόπο αυτό σχεδόν του 100% των μισθωτών εργαζομένων σε αυτό.
Ομως παρά την ολοκλήρωση της ενοποίησης αυτής οι φορείς ασφάλισης των υπαλλήλων των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας έχουν διατηρήσει τις καταστατικές τους διατάξεις τόσο όσον αφορά τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και τα όρια ηλικίας όσο και σε ό,τι έχει να κάνει με τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης αλλά και την καταβολή εισφορών.
Η μόνη ουσιαστική αλλαγή που επήλθε στο καθεστώς συνταξιοδότησης μετά την ενοποίηση ήταν η δυνατότητα στις μητέρες να μπορούν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με την αντίστοιχη διάταξη του ΙΚΑ και έτσι κατά τη στιγμή που υφίστατο ανηλικότητα τέκνου εφόσον είχαν συμπληρωθεί 5.500 ημέρες ασφάλισης κλείδωσαν το εν λόγω δικαίωμα.
Επιπτώσεις
Η αρνητική επίπτωση των αλλαγών είναι η μη δυνατότητα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος μόνο με τη συμπλήρωση των 25 ετών ασφάλισης. Η εν λόγω ρύθμιση αφήνει πολλούς υπαλλήλους (ιδιαίτερα άντρες) να... κυνηγάνε πλέον τα 40 έτη ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν. Τα ταμεία των πρώην ΔΕΚΟ ασφαλίζουν κατά κύριο λόγο το προσωπικό της ΔΕΗ (πρώην ΟΑΠ - ΔΕΗ) και το προσωπικό του ΟΤΕ, των ΕΛΤΑ και του ΟΣΕ (πρώην ΤΑΠ - ΟΤΕ). Με τη διατήρηση των καταστατικών τους διατάξεων εντοπίζονται οι κυριότερες διαφορές σε σχέση με τους υπόλοιπους φορείς ασφάλισης στα εξής:
Ωστόσο από τις αλλαγές -όπως ήδη αναφέρθηκε- δεν θίγονται όσοι έχουν ασφαλιστεί πριν το 1983 σε οποιοδήποτε φορέα ή το Δημόσιο. Στις περιπτώσεις δηλαδή των Ταμείων αυτών αν κάποιος εργαζόμενος έχει έστω και μία ημέρα ασφάλισης σε οποιονδήποτε Φορέα (πλην ΟΓΑ) πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία, τότε δεν επηρεάζεται καθόλου και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με βάση τα όσα ισχύουν για αυτή την κατηγορία.
Η θεμελίωση γίνεται με τη συμπλήρωση των απαραίτητων ετών ασφάλισης αλλά και του ορίου ηλικίας που κάθε φορά προβλέπεται. Για παράδειγμα όποιος μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 έχει συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και το αντίστοιχο όριο ηλικίας δεν επηρεάζεται καθόλου από τις εφαρμοζόμενες από 1ης Ιανουαρίου 2011 αλλαγές.
Οσοι ασφαλισμένοι δεν έχουν κατορθώσει να συμπληρώσουν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010 αποκτούν το δικαίωμα αναγνώρισης των σχετικών πλασματικών χρόνων που ο τελευταίος ασφαλιστικός νόμος προβλέπει. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να προχωρήσουν άμεσα στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και να αποφύγουν μεγαλύτερες ανατροπές στα όρια ηλικίας
ταδιακή αύξηση για την 35ετία
Η θεμελίωση δικαιώματος γίνεται με τη συμπλήρωση αθροιστικά τόσο του χρόνου ασφάλισης όσο και του αντίστοιχου ορίου ηλικίας. Ετσι οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 58 ετών, θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 το όριο ηλικίας αλλά και 35 έτη ασφάλισης.
Από το 2011 έως και το 2015, προβλέπεται η σταδιακή αύξηση τόσο του ορίου ηλικίας όσο και των απαιτούμενων ετών ασφάλισης. Φέτος η «έξοδος» γίνεται με 37 χρόνια δουλειάς σε ηλικία 59 ετών. Πάντως, για όσους συνταξιοδοτήθηκαν πριν από το 1983 ισχύει η 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Ωστόσο, δεν μπορεί αυτό να γίνει, αν στην 35ετία συμπεριλαμβάνεται η στρατιωτική θητεία, εφόσον δεν έχει συμπληρωθεί το 58ο έτος της ηλικίας τους.
Ειδική ρύθμιση για αυτασφάλιση
Οι καταστατικές διατάξεις των Ταμείων των πρώην ΔΕΚΟ δεν προέβλεπαν σε καμία περίπτωση διαδικασία συνέχισης ασφάλισης σε αυτά μετά τη λήξη της απασχόλησης σε κάποια από τις επιχειρήσεις. Αυτό ήταν συνδυασμένο με την ύπαρξη μονιμότητας.
Πλέον με νέα διάταξη μπορεί κάποιος, εφόσον αποχωρήσει από τους εν λόγω φορείς, να συνεχίσει κανονικά την ασφάλισή του στο Ταμείο του (ΤΑΠ-ΟΤΕ, ΟΑΠ-ΔΕΗ) με τις ίδιες προϋποθέσεις καταβάλλοντας ο ίδιος τις απαιτούμενες εισφορές. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική ρύθμιση για τους εργαζομένους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Οι κερδισμένοι με 25ετία
Με τη συμπλήρωση τόσο της 25ετίας όσο και του ορίου ηλικίας γίνεται η θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης. Να σημειωθεί εδώ πως με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης δεν θεμελιώνετε δικαίωμα για την 35ετία όπως ίσχυε παλαιότερα.
Για τους άντρες δεν υπάρχει καμία αλλαγή στο όριο ηλικίας και η «έξοδος» με 25ετία γίνεται είτε στα 65 με πλήρη σύνταξη είτε στα 60 με μειωμένη. Τα όρια αυτά ισχύουν για όλους όσους ασφαλίστηκαν από το 1983 έως και το 1992, ανεξαρτήτως του πότε γίνεται η θεμελίωση.
Ωστόσο για τις γυναίκες προβλέπεται η σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας, μέχρι να εξισωθεί με αυτό των αντρών. «Τυχερές» είναι όσες θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι και το τέλος του 2010 που αποχωρούν με 25ετία στα 60 με πλήρη σύνταξη ή στα 55 με μειωμένη. Για τις υπόλοιπες ασφαλισμένες προβλέπεται η σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας, το οποίο από το 2015 και μετά διαμορφώνεται στο 65ο έτος για πλήρη σύνταξη και στο 60ο για μειωμένη. Πάντως πρέπει να επισημανθεί πως οι ασφαλισμένες που επιθυμούν να αποχωρήσουν με μειωμένη σύνταξη δικαιούνται εξόδου για το έτος που θα ισχύει κατά την ημερομηνία συμπλήρωσης του 55ου.
Αντίστοιχα το δικαίωμα για πλήρη σύνταξη θα θεμελιώνεται για το όριο ηλικίας που κάθε φορά ισχύει. Για παράδειγμα η ασφαλισμένη που έχει 25ετία και θα συμπληρώσει το 55ο έτος φέτος, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 57 ετών και με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 62 ετών.
Δύο ταχύτητες για άνδρες και γυναίκες με 15ετία
Διαφορετικές ρυθμίσεις ισχύουν για άντρες και γυναίκες μέχρι το 2015.
Για τους άντρες δεν υπάρχει καμία αλλαγή και η «έξοδος» γίνεται με 15ετία σε ηλικία 65 ετών (ανεξαρτήτως του έτους συμπλήρωσης των απαιτούμενων ετών ασφάλισης).
Ωστόσο, για τις γυναίκες το όριο ηλικίας αυξάνεται σταδιακά, ώστε από το 60ό να πάει στο 65ο έτος.
Σημειώνεται πως οι εργαζόμενες στις ΔΕΚΟ μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα με τη συμπλήρωση αθροιστικά τόσο του χρόνου ασφάλισης όσο και του αντίστοιχου ορίου ηλικίας.
Ετσι μέχρι το 2010 η σύνταξη καταβαλλόταν με 15ετία σε ηλικία 60 ετών.
Το όριο ηλικίας
Φέτος, ωστόσο, οι ασφαλισμένες πρέπει, εκτός από τη 15ετία, να συμπληρώσουν και το 62ο έτος της ηλικίας, ενώ από το 2015 το όριο πάει στο 65ο έτος.
Το καθεστώς για βαρέα σε ΟΑΠ-ΔΕΗ
Ειδικό ασφαλιστικό καθεστώς ισχύει για τους εργαζόμενους στα βαρέα, που «καλύπτονται» στον ΟΑΠ - ΔΕΗ. Εδώ πρέπει να επισημανθεί πως στην περίπτωση των ασφαλισμένων στα βαρέα που εργάζονται στη ΔΕΗ το καθεστώς παραμένει ως έχει χωρίς να υφίσταται αλλαγές.
Η θεμελίωση γίνεται με τη συμπλήρωση του αντίστοιχου χρόνου ασφάλισης για το όριο ηλικίας που θα ισχύει τη συγκεκριμένη στιγμή.
Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
www.ethnos.gr
«Τυχεροί» είναι όσοι ασφαλίστηκαν πριν από το 1983, οι οποίοι δεν επηρεάζονται από τις ανατροπές στα όρια ηλικίας. Μεταβατικό στάδιο εφαρμόζεται για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του έτους, ενώ νέες ανατροπές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης έρχονται από το 2013.
Οπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργασιακού και ασφαλιστικού δικαίου: από τις μεγαλύτερες αλλαγές που έχουν εφαρμοστεί στη δομή του ασφαλιστικού συστήματος την τελευταία πενταετία ήταν η ενοποίηση των Ταμείων των πρώην ΔΕΚΟ στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και η ένταξη με τον τρόπο αυτό σχεδόν του 100% των μισθωτών εργαζομένων σε αυτό.
Ομως παρά την ολοκλήρωση της ενοποίησης αυτής οι φορείς ασφάλισης των υπαλλήλων των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας έχουν διατηρήσει τις καταστατικές τους διατάξεις τόσο όσον αφορά τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και τα όρια ηλικίας όσο και σε ό,τι έχει να κάνει με τον τρόπο υπολογισμού της σύνταξης αλλά και την καταβολή εισφορών.
Η μόνη ουσιαστική αλλαγή που επήλθε στο καθεστώς συνταξιοδότησης μετά την ενοποίηση ήταν η δυνατότητα στις μητέρες να μπορούν να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με την αντίστοιχη διάταξη του ΙΚΑ και έτσι κατά τη στιγμή που υφίστατο ανηλικότητα τέκνου εφόσον είχαν συμπληρωθεί 5.500 ημέρες ασφάλισης κλείδωσαν το εν λόγω δικαίωμα.
Επιπτώσεις
Η αρνητική επίπτωση των αλλαγών είναι η μη δυνατότητα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος μόνο με τη συμπλήρωση των 25 ετών ασφάλισης. Η εν λόγω ρύθμιση αφήνει πολλούς υπαλλήλους (ιδιαίτερα άντρες) να... κυνηγάνε πλέον τα 40 έτη ασφάλισης για να συνταξιοδοτηθούν. Τα ταμεία των πρώην ΔΕΚΟ ασφαλίζουν κατά κύριο λόγο το προσωπικό της ΔΕΗ (πρώην ΟΑΠ - ΔΕΗ) και το προσωπικό του ΟΤΕ, των ΕΛΤΑ και του ΟΣΕ (πρώην ΤΑΠ - ΟΤΕ). Με τη διατήρηση των καταστατικών τους διατάξεων εντοπίζονται οι κυριότερες διαφορές σε σχέση με τους υπόλοιπους φορείς ασφάλισης στα εξής:
- Στην ασφάλιση σε Βαριές και Ανθυγιεινές Εργασίες με τρόπο διαφορετικό από ό,τι στο ΙΚΑ που ισχύει για πολλές από τις περιπτώσεις των ασφαλισμένων στον πρώην ΟΑΠ - ΔΕΗ.
- Στον υπολογισμό του ποσού ως να έχει διανυθεί όλο στον ΟΤΕ και όχι με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης που ισχύει για το πρώην ΤΑΠ - ΟΤΕ.
Ωστόσο από τις αλλαγές -όπως ήδη αναφέρθηκε- δεν θίγονται όσοι έχουν ασφαλιστεί πριν το 1983 σε οποιοδήποτε φορέα ή το Δημόσιο. Στις περιπτώσεις δηλαδή των Ταμείων αυτών αν κάποιος εργαζόμενος έχει έστω και μία ημέρα ασφάλισης σε οποιονδήποτε Φορέα (πλην ΟΓΑ) πριν από τη συγκεκριμένη ημερομηνία, τότε δεν επηρεάζεται καθόλου και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με βάση τα όσα ισχύουν για αυτή την κατηγορία.
Η θεμελίωση γίνεται με τη συμπλήρωση των απαραίτητων ετών ασφάλισης αλλά και του ορίου ηλικίας που κάθε φορά προβλέπεται. Για παράδειγμα όποιος μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 έχει συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και το αντίστοιχο όριο ηλικίας δεν επηρεάζεται καθόλου από τις εφαρμοζόμενες από 1ης Ιανουαρίου 2011 αλλαγές.
Οσοι ασφαλισμένοι δεν έχουν κατορθώσει να συμπληρώσουν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010 αποκτούν το δικαίωμα αναγνώρισης των σχετικών πλασματικών χρόνων που ο τελευταίος ασφαλιστικός νόμος προβλέπει. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να προχωρήσουν άμεσα στη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και να αποφύγουν μεγαλύτερες ανατροπές στα όρια ηλικίας
ταδιακή αύξηση για την 35ετία
Η θεμελίωση δικαιώματος γίνεται με τη συμπλήρωση αθροιστικά τόσο του χρόνου ασφάλισης όσο και του αντίστοιχου ορίου ηλικίας. Ετσι οι ασφαλισμένοι που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 58 ετών, θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 το όριο ηλικίας αλλά και 35 έτη ασφάλισης.
Από το 2011 έως και το 2015, προβλέπεται η σταδιακή αύξηση τόσο του ορίου ηλικίας όσο και των απαιτούμενων ετών ασφάλισης. Φέτος η «έξοδος» γίνεται με 37 χρόνια δουλειάς σε ηλικία 59 ετών. Πάντως, για όσους συνταξιοδοτήθηκαν πριν από το 1983 ισχύει η 35ετία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Ωστόσο, δεν μπορεί αυτό να γίνει, αν στην 35ετία συμπεριλαμβάνεται η στρατιωτική θητεία, εφόσον δεν έχει συμπληρωθεί το 58ο έτος της ηλικίας τους.
Ειδική ρύθμιση για αυτασφάλιση
Οι καταστατικές διατάξεις των Ταμείων των πρώην ΔΕΚΟ δεν προέβλεπαν σε καμία περίπτωση διαδικασία συνέχισης ασφάλισης σε αυτά μετά τη λήξη της απασχόλησης σε κάποια από τις επιχειρήσεις. Αυτό ήταν συνδυασμένο με την ύπαρξη μονιμότητας.
Πλέον με νέα διάταξη μπορεί κάποιος, εφόσον αποχωρήσει από τους εν λόγω φορείς, να συνεχίσει κανονικά την ασφάλισή του στο Ταμείο του (ΤΑΠ-ΟΤΕ, ΟΑΠ-ΔΕΗ) με τις ίδιες προϋποθέσεις καταβάλλοντας ο ίδιος τις απαιτούμενες εισφορές. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική ρύθμιση για τους εργαζομένους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Οι κερδισμένοι με 25ετία
Με τη συμπλήρωση τόσο της 25ετίας όσο και του ορίου ηλικίας γίνεται η θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης. Να σημειωθεί εδώ πως με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης δεν θεμελιώνετε δικαίωμα για την 35ετία όπως ίσχυε παλαιότερα.
Για τους άντρες δεν υπάρχει καμία αλλαγή στο όριο ηλικίας και η «έξοδος» με 25ετία γίνεται είτε στα 65 με πλήρη σύνταξη είτε στα 60 με μειωμένη. Τα όρια αυτά ισχύουν για όλους όσους ασφαλίστηκαν από το 1983 έως και το 1992, ανεξαρτήτως του πότε γίνεται η θεμελίωση.
Ωστόσο για τις γυναίκες προβλέπεται η σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας, μέχρι να εξισωθεί με αυτό των αντρών. «Τυχερές» είναι όσες θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι και το τέλος του 2010 που αποχωρούν με 25ετία στα 60 με πλήρη σύνταξη ή στα 55 με μειωμένη. Για τις υπόλοιπες ασφαλισμένες προβλέπεται η σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας, το οποίο από το 2015 και μετά διαμορφώνεται στο 65ο έτος για πλήρη σύνταξη και στο 60ο για μειωμένη. Πάντως πρέπει να επισημανθεί πως οι ασφαλισμένες που επιθυμούν να αποχωρήσουν με μειωμένη σύνταξη δικαιούνται εξόδου για το έτος που θα ισχύει κατά την ημερομηνία συμπλήρωσης του 55ου.
Αντίστοιχα το δικαίωμα για πλήρη σύνταξη θα θεμελιώνεται για το όριο ηλικίας που κάθε φορά ισχύει. Για παράδειγμα η ασφαλισμένη που έχει 25ετία και θα συμπληρώσει το 55ο έτος φέτος, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη σύνταξη σε ηλικία 57 ετών και με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 62 ετών.
Δύο ταχύτητες για άνδρες και γυναίκες με 15ετία
Διαφορετικές ρυθμίσεις ισχύουν για άντρες και γυναίκες μέχρι το 2015.
Για τους άντρες δεν υπάρχει καμία αλλαγή και η «έξοδος» γίνεται με 15ετία σε ηλικία 65 ετών (ανεξαρτήτως του έτους συμπλήρωσης των απαιτούμενων ετών ασφάλισης).
Ωστόσο, για τις γυναίκες το όριο ηλικίας αυξάνεται σταδιακά, ώστε από το 60ό να πάει στο 65ο έτος.
Σημειώνεται πως οι εργαζόμενες στις ΔΕΚΟ μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα με τη συμπλήρωση αθροιστικά τόσο του χρόνου ασφάλισης όσο και του αντίστοιχου ορίου ηλικίας.
Ετσι μέχρι το 2010 η σύνταξη καταβαλλόταν με 15ετία σε ηλικία 60 ετών.
Το όριο ηλικίας
Φέτος, ωστόσο, οι ασφαλισμένες πρέπει, εκτός από τη 15ετία, να συμπληρώσουν και το 62ο έτος της ηλικίας, ενώ από το 2015 το όριο πάει στο 65ο έτος.
Το καθεστώς για βαρέα σε ΟΑΠ-ΔΕΗ
Ειδικό ασφαλιστικό καθεστώς ισχύει για τους εργαζόμενους στα βαρέα, που «καλύπτονται» στον ΟΑΠ - ΔΕΗ. Εδώ πρέπει να επισημανθεί πως στην περίπτωση των ασφαλισμένων στα βαρέα που εργάζονται στη ΔΕΗ το καθεστώς παραμένει ως έχει χωρίς να υφίσταται αλλαγές.
Η θεμελίωση γίνεται με τη συμπλήρωση του αντίστοιχου χρόνου ασφάλισης για το όριο ηλικίας που θα ισχύει τη συγκεκριμένη στιγμή.
Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
www.ethnos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου